Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Environmental Health Perspectives από ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα parabens (παραβένες) μπορούν να ενισχύσουν την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων του μαστού και μάλιστα σε χαμηλότερες δόσεις απ’ ότι θεωρούνταν μέχρι σήμερα.
Τα parabens είναι μια μεγάλη ομάδα χημικών ουσιών (τα πιο γνωστά είναι τα methylparaben, ethylparaben, propylparaben, butylparaben, isobutylparaben, isopropylparaben και benzylparaben) που χρησιμοποιούνται ως συντηρητικά σε καλλυντικά και σε προϊόντα προσωπικής υγιεινής. Συντηρούν λίπη και έλαια, πρωτεΐνες, σαµπουάν και conditioners, λοσιόν, προϊόντα προστασίας δέρµατος και ενυδάτωσης), αρώµατα, σαπούνια, make-up, αντηλιακά κ.ά.
Τα χημικά αυτά έχουν εγείρει ανησυχίες διότι εντός καρκινικών όγκων που αφαιρέθηκαν από ασθενείς, ανιχνεύτηκαν μικρές αλλά αξιοσημείωτες ποσότητες συσσωρευμένων parabens. Μια μελέτη βιοψιών από ιστούς των μαστών 40 γυναικών που είχαν υποβληθεί σε μαστεκτομή, βρήκε ότι στο 99% των περιπτώσεων περιείχαν ίχνη από τουλάχιστον έναν τύπο paraben, ενώ στο 60% υπήρχαν πέντε τέτοια χημικά.
Είναι γνωστό ότι οι μερικές παραβένες ενεργοποιούν την ίδια βιολογική οδό με τα οιστρογόνα, αλλά σε πολύ μικρότερη κλίμακα. Αυτό σημαίνει ότι μπορούν να μιμηθούν την δράση των οιστρογόνων και να προσδεθούν σε υποδοχείς των κυττάρων που φυσιολογικά προσδένονται τα οιστρογόνα. Όταν τα οιστρογόνα προσδένονται σ’ αυτούς τους υποδοχείς, τα κύτταρα πολλαπλασιάζονται και αυτό σημαίνει αυξημένος κίνδυνος καρκίνου και στην περίπτωση των γυναικών, καρκίνος του μαστού.
Οι ερευνητές έκαναν πειράματα σε καρκινικά κύτταρα του μαστού στο εργαστήριο και επικεντρώθηκαν στην επίδραση που έχουν τα parabens όταν αυτά συνδυάζονται με τον αυξητικό παράγοντα ερεγουλίνη που έχει επίσης σχετιστεί με τον καρκίνο του μαστού. Μέτρησαν πόσο γρήγορα αναπτύσσονταν τα κύτταρα του μαστού όταν εκτέθηκαν μόνο σε parabens και όταν εκτέθηκαν σε parabens μαζί με ερεγουλίνη. Όταν προστέθηκε ο αυξητικός παράγοντας τα parabens έγιναν 100 φορές πιο ικανά στην πρόκληση καρκινικής ανάπτυξης.
«Το γεγονός ότι τα parabens έχουν πιο αδύναμη δράση από τα οιστρογόνα δεν σημαίνει ότι είναι ασφαλή για την υγεία», ανέφερε ο επικεφαλής της μελέτης Ντέιλ Λίτμαν. Και πρόσθεσε: «Με αυτή την αυξημένη δράση όταν συνδυάζονται με την ερεγουλίνη, μπορεί να έχουν επίδραση σε ένα επίπεδο που μπορεί να παρατηρηθεί στον άνθρωπο σε πραγματικές συνθήκες».
Πόσο ασφαλή είναι τα parabens;
Οι παραβένες εμφανίστηκαν στη δεκαετία του 1950 και σήμερα χρησιμοποιούνται ευρέως στα καλλυντικά και άλλα προϊόντα περιποίησης.
Εχουν την ικανότητα να διαπερνούν την κεράτινη στοιβάδα του δέρµατος. Ο βαθµός διείσδυσής τους επηρεάζεται από άλλες ουσίες που χρησιµοποιούνται στα καλλυντικά αλλά και από τον τρόπο παρασκευής του προϊόντος.
Σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) αυτές οι χημικές ουσίες είναι ασφαλείς σε μικρές ποσότητες, σε περιεκτικότητα 0,01-0,03%, όπως συμβαίνει με τα περισσότερα προϊόντα που κυκλοφορούν στην αγορά. Ωστόσο είναι άγνωστο τι μπορούν να δείξουν οι μελέτες στο μέλλον όταν συνδυάζονται με άλλους παράγοντες.
Κάποιοι ερευνητές πιστεύουν ότι υπάρχει μια ισχυρή σχέση μεταξύ των συνηθειών υγιεινής της μασχάλης και του καρκίνου του μαστού στις γυναίκες.
Σημειώνεται ότι μελέτες σε ζώα έδειξαν ότι τα χημικά αυτά επηρέασαν αρνητικά την ικανότητα αναπαραγωγής τους. Το 2011 η Δανία απαγόρευσε το propylparaben και το butylparaben σε προϊόντα για παιδιά κάτω των 3 χρόνων καθώς θεωρήθηκε ότι μπορούν να επηρεάσουν τα επίπεδα των φυσικών ορμονών τους.
